Całe życie dla Polski – kapitan Paweł Cyms


W kwietniu i maju można było w naszej szkole oglądać wystawę IPN poświęconą kapitanowi Pawłowi Cymsowi. Wystawa różniła się od wcześniej pokazywanych tym, że dotyczyła konkretnej osoby, a nie jak dotychczas jakiegoś wydarzenia. Przez pryzmat życia kapitana były jednak ukazane zdarzenia, w których ten żołnierz uczestniczył. Było to życie niezwykle urozmaicone i intensywne, wplecione w historię Polski pierwszej połowy XX w. Cyms brał udział w I wojnie światowej, powstaniu wielkopolskim, wojnie polsko bolszewickiej, trzecim powstaniu śląskim i wojnie obronnej w 1939 r. W czasie I wojny światowej bohater ekspozycji został wcielony jak wielu polskich poddanych cesarza Niemiec  do armii zaborcy. Walczył m.in. na froncie zachodnim w bitwach pod Verdun i Sommą, był również dwukrotnie ranny. Paweł Cyms wywodził się z patriotycznej rodziny, jego młodszy brat Adolf  zginął, walcząc w powstaniu wielkopolskim, a starszy brat Leon był kapelanem w 2 Kompani Grodziskiej.

Po powrocie z I wojny Cyms zaangażował się w walkę o kształtowanie polskich granic, mając świadomość, że data 11 listopada 1918 to tylko początek, a nie koniec walki o niepodległe państwo. Brał udział jak wyżej napisano we wszystkich ważniejszych wydarzeniach pierwszej połowy XX w., za co otrzymał m.in. order virtuti militari. Po odzyskaniu niepodległości zaangażował się w pracę cywilną na rzecz państwa. Gdy 1 września 1939 r. Polska została znów napadnięta, będący już w rezerwie Paweł Cyms, ponownie poszedł na front, walcząc w Samodzielnej Grupie Operacyjnej Polesie gen. Kleberga do 6 października 1939 r. Zmarł w 1949 r., a jego ciało ekshumowano w 2013 r. i pochowano w Gnieźnie w ”Akropolu Bohaterów”, gdzie leżą  powstańcy wielkopolscy.

Piotr Sołtysiak